Қазақ тiлi: Что такое буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар

RHW1

06.07.2021 05:43

Қазақ тiлi

Есть ответ 👍

Что такое буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар

211

442

Посмотреть ответы 3

Ответы на вопрос:

Klimg

Қазақ тiлi

4,7(69 оценок)

буын үндестігі – түбір сөздің соңғы буынының жуан не жіңішке болуына қарай қосымшаның да жуан не жіңішке түрде жалғануы.қазақ тілінде буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар да кездеседі. олар: -мен, бен, пен – , жұлдызбен, жолдаспен; -қор, -паз, -қой – еңбекқор, өнерпаз, әуесқой; -тал, -дар, -тай – өсімтал, кіріптар, шешетай; -хана – емхана, дәріхана; -нікі, -дікі, -тікі – майранікі, атамдікі, мақсаттікі; -кер, -гер, -кеш – айтыскер, қаламгер, арбакеш; -кес, -күнем – даукес, пайдакүнем; -ов(а), -ев(а), -ин(а) – әуезов(а), серікбаев(а), майлин(а); -бей – бейтарап, бейуақыт, бейтаныс.

School13kursk

Қазақ тiлi

4,4(22 оценок)

Қазақ тілінде осы қосымшылардың бір тобы соңғы буынның жуан-жіңішкелігіне қарамастан, не жуан, не жіңішке қалпында қосылады.көмектес септік жалғаулары: -мен, -бен, -пен (доп-пен, дос-пен т.ікі, -дікі, -тікі (апам-дікі, қойшы-нікі)-жаң, -тай, -тал, -дар, -еке, -тар (аға-жан, шеше-тай, білім-дар, ата-еке, сезім-тал т., -стан, -кент, -күнем (дәрі-хана, пәкі-стан, шым-кент, пайда-күнем т., -гер, -қор, -паз, -қой, -ғой, -гөй,- кеш -уар (қалам-гер, пәле-қор, өнер-паз, кәсіп-қой, кіре-кеш, сөз-уар т., -ев, -ин (cейсенбеков-тің, aлмабаев-тың). мұнда қосымша түбір сөздің соңғы буынындағы дауысты дыбыстың жуан-жіңішкелігіне қарай жалғанады.қазақ тілінде басқа тілден енген сөз алдынан қосылатын бей- , би- қосымшалары да үндестік заңына бағынбайды (бей-берекет, бей-шара, бей-тарап т.б.)