ONLIN Nəriui eы Мәтін бойынша тапсырмаларды орындалып Бnuiн еліміз аба байлыктарына өте бай. Казакстанда Менделеев кестесінің барлық дерлік зементтері бар. Пайдалы кабалар колдануына карай үшке бөлінеді: жанғыш пайдалы қазба, eui naiм ба, кенге жатпайтын пайдалы қазба. Жанғыштарга - тас көмір, қоңыр көмір, yal rе ѕені аномінні, мыс, қорғасын, күміс, мырыш, кенге жатпайтын пайдалы қазбалар - а пн. фосфор, мсар, цемент. Жаныш пайдалы қазбалардын катарына тас көмір жатады. Тас көмір - ең көп ондірілетін nal oбa. Бhuiн елімізде тас көмірдің қоры өте мол. Тас көмірдің аса ірі кен орны - Карағасы Екібастұра ашық әдіспен арзан көмір өндіріледі. Мұнай - оте кызулы отын. Ол күл шырай түгел жанып кетеді. Кенді пайдалы қазбалар орталық Қазақстанда өте коптеп кешеседі. Әсіресе, Жезказган және Қоңырат мыс кен орындары әлемге әйгілі. Кенге жатпайтын пашы жазбалар олар кышкыл алуга, тыңайтқыштар өндіруге, құрылыс материалдары үшін ото кетті. Каратаудағы фосфорит кен орны қоры жөнінен дүние жүзіндегі алдыңғы қатарлы орындардың бірін алады. Фосфоритті ұнтақтап, фосфорит ұны тыңайтқышын өндіреді. Мәрмәрдан әртүрлі ескерткіштер, үй баспалдақтары жасалады. Тас көмір-Караганды, Екібастұзда, мұнай- Атырау, Ақтау, Орал өңірінде, газ- Ақтау, Орал облыстарында, алюминий- Арқалықта, мыс кені- Жезқазғанда, ас тұзы- Қызылорда, Павлодар, Алматы өңірінде, темір кені-Қостанай өңірінде, фосфорит» Ақтөбе, Тараз өңірлерінде бар. Менделеев кестесіндегі 105 элементтің 99 - ы біздің еліміздің кен қойнауында бар. 70 элементтің коры барланып зерттелген. Ал өндіріске 60 - тан астам элемент тартылган. Пайдалы қазындылар корының көлемі жағынан Қазақстан ТМД елдерінің алдыңғы қатарында: күміс, хромит, қорғасын, мырыш өндіруден бірінші орында, мұнай көмір, мыс, никель, фосфат шикізатын өндіруі бойынша - екінші, ал алтын өндіру жағынан үшінші орында тұр. Қазақстанда мұнай мен газдың елеулі коры бар, жыл сайын мұнда 32 млн. тонна мұнай өндіріліп отырады екен. 1-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіздер. 1. Қазақстан сенің ойыңша қандай мемлекет?
2. Не үшін Қазақстан елін бай мемлекет деп атайды?
3. Пайдалы қазбалардың неше түрі бар? Оларды жазып шық.
, ставлю

156

347

Посмотреть ответы 1

Ответы на вопрос:

maryanamishukova

Қазақ тiлi

4,7(21 оценок)

Llike kazakstan 82718

150 000+ пользователей

Оформить подписку