Тамактану мадениетіне осы шак келер шак откен шакка матін курастырыныз

202

357

Посмотреть ответы 1

Ответы на вопрос:

ЛизаКрекер1

Қазақ тiлi

4,7(15 оценок)

Ұлыстың ұлы күні ұлыстың ұлы күні – «наурыз» мерекесімен байланысты концептуалды ұғымдардың бірі. ұлыстың ұлы күні деген сөз орамындағы ұлы күн, жылдың бас күні. ең абзал, ең мәртебелі болып ұғынылғандықтан қазақтар ұлы күн деп атаған. ал ұлыс сөзі жұрт, ел, халық білдіретін жиынтық ұғымның атауы. ұлыс оң болсын дегендегі ұлыс осы аталған мағынаны білдіреді. қысқасы, сөз бір-бірімен байланысып, тіркесіп барып «наурыз» мейрамы дегенді білдіреді. мәшһүр жүсіп: «қазақта наурыз деген кісі аты болған. келін-кепшіктер атай алмай «ұлыс күні» деп, ұлыстың ұлы күні деп кеткен. «ұлыс» - түркінің ата- қалған ескі тіл. біздің қазақта ұлыстың ұлы күні – «наурыз» - дейді. тойы – «наурыз» мерекесіне қатысты негізгі ұғымдардың бірі, наурыз көжеден басқа. әдетте, ел ішіндегі аса бай, дәулетті ң наурызды той қылып өткізуін дейді. тойы бір аптаға созылып, сегізінші күні тойға келгендер тарай бастайды. арқа еліндегі дәулетті тәтидің тойын өткізген деп, арғынның атақты биі едігені жүз кісісімен күткендігі жөнінде мәшһүр жүсіп мынадай дерек бар: сіз бір жақтан бір жаққа бара жатқан жолаушы емессіз, әдейін қылдыра келдіңіз! ұдайымен сегіз күн қылмаған соң, мұның қылуға не сәндігі бар? ! – деп, сегіз күн күтіп, сыйлап, бір күнінен бір күнін асыра беріпті. тәти мырза алдырған түлкілерінің ішінде бір қара түлкісі бар, ң үстінен келіп қалыпты. қара түлкі алдырып келгеніне бір қуанып, « қылдырамын! » - деп, едігенің келгеніне қуанып: «бұл баяудікі болды. мен ұрғашы ортақтаспаймын! » - деп, басы едігенің өзіне түйе бастатқан тоғыз, онан кейінгісіне: біріне ат, жүз кісіден бір кісіні құр қойған жоқ. ең аяқ атшыларға бір-бір матадан үлестіріп: - міне, менің наурызым! – деп, сый қылыпты. міне, сондай жақсы күнде тасып кетіп алған дуа ұрпағынан шорман шығып, мұса шығып, байлық, беклік таласа қоса шығып, жалпақ сүйіндікке құт ауыл, ұйытқы ауыл болып тұр. бұл күндегі пәленшекем, түгеншекемнің пейіліне қарағанда, тағалы торы тай ұстап тұра алмайтұғын пейіл бар. атасына, бабасына тиген осы екен. оңған, ілгері басқан біреуді: «шіркін атасына, бабасына дуа тиген тұқым ғой! » - дейді. халықтың наурыз мейрамындағы салт-ғұрыптардың бір алуаны табиғатпен «тіл табысу», оны қасиеттеу мағ болса, енді бір алуаны арасындағы этикалық-моральдық қатынастарды реттеу, нормаларын нығайту, жолға қою мақсатына бағытталады. жүректе // көңілде өткен күннен дақ, реніш, өкпе-қалдықтың қалмауы, бұларды дер кезінде жүректен // көңілден кетірмесе, аяғы араздыққа, дау-жанжалға, қатыгездік пен қастандыққа апарып соқтырады. сондықтан наурыз мейрамында кешірім сұрау, кешіру тәрізді ілік акциясы өткізілген. мұның өзі жүректі таза ұстау, кір шалырмаудың халық ұғымында соншалықты маңызды екенін көрсетеді. қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. энциклопедия. – алматы. рпк «слон», 2013. 4-том. 489-490-бет. 12 наурыз 2015 ж.