Жаттығу жұмыстары. 355-жаттығу. М.Әуезовтің «Абай жолы» романы бойынша келтірілген жеке сөйлемдерден айқындауыш мүшелерді (оңашаланған айқындауыш, қосарлы айқындауыш) ажыратыңыздар.
1. Өзі сері, әнші, өзі сұлу Байтасқа екеуі де – бірі кәрі, бірі жас бала қызыға да, тамашалай да қараған. 2. Бұл өңірде, әсіресе өзеннің бұл жағында, Абайды дос көрер жан жоқ. 3. – Ақылды мына ер кедейден, Дәркембайдан, сұрасаңшы. 4. Девяткин фельдшерге кісі жіберген-ді. 5. Абайдың өз шешесі Ұлжан мен екінші шешесі сұлу жүзді Айғыз қатар тұр екен. 6. Әмір жасқа көз алмай Үмітей қарайды. 7.Тағы бір жас қатын-жеңге де үлкен үйге қарай ұмтылысқан.

356-жаттығу. Төмендегі сөйлемдерді көшіріңіздер: оңашаланған айқындауыштарды тауып, тиісті тыныс белгісін қойыңыздар.
1.Биіктен қиян алыс көк жиекке қадалып қараған Абай көзі ой көзі сол кемені оң сапарға ұзатып, талмастан телміре қарап қалыпты (М.Ә.). 2. Кең алапта тұмсық денесіне түскен жалғыз елеулі белгі ашық шақта «Қара жыра» атанып кетіп еді (Ғ.М.). 3. Сол арманның Ербол апарып, әуелі Тоғжанның жеңгесіне Асылбектің келіншегіне айтыпты (М.Ә.) 4. Қара далада желге шыдамды, тамыры мықты шөптер мысалы көкпек, жусан, баялыш, бетеге өседі (Ғ.С.). 5. Отанымыздағы бауырлас елдердің әрқайсысының әдебиет тілін соның ішінде көркем әдебиет тілін сөз ету – аса бағалы жайдың бірі (М.Ә.).
(Ғ.Қалиев, Қазіргі қазақ тілінің жаттығулар жинағы,233-234 беттер)

109-жаттығу. Мысалдардан қаратпа сөздерді тауып, олардың қандай сөздерден, қандай грамматикалық формадан жасалғанын анықтаңдар. Қаратпа сөздердің стильдік қызметіне ерекше назар аударыңдар.
1. Қарағым, дұғагөйім, қамқор анам! 2. Сержан аға, мен сізді бір көрсем де ұмытқан жоқпын. 3. Балалар, аманбысың, шырақтарым, Майысып көлге біткен құрақтарым. 4. Жүрегім, жырым сенікі. Кеңесті далам, кең далам. 5. Тыңда, дала Жамбылды. Тыңда Қастек, Қаскелең.

278

310

Посмотреть ответы 1

Ответы на вопрос:

ElizabetSnow

Қазақ тiлi

4,4(43 оценок)

Тұмар (Томирис) (грек. Τόμυρίς, көне парс. Таһм-Раyіš, көне иран.: Таһміріһ — "Батыл") (ж.ж.с.д. 570-520) — күнгей түркі сақ халықтарының байырғы заманда ел билеген атақты әйел патшаларының бірі, массагет халқының байырғы заманда ел билеген атақты ханшайымы. Себебі грек жазбаларында оның елін "массагет" деп атайды. Тұмар ханша есімінің тарихқа еніп әлемге танылуы - Ахемен әулетінен шыққан, "төрт құбыланың тұтас билеушісі" атанған парсының әйгілі патшасы Кирдің (ж.ж.с.д. 558-530.) Орта Азияға басқыншылық жорықпен келген "жеңілуді білмейді" деп дәріптелген әскерін ашық шайқаста тас-талқанын шығарып жеңуімен тікелей байланысты.Ұлы Кир Ахеминидтер әулеті тұсында Парсы имперясының негізін қалаған. Б.з.д. 559 - 530 жылдар арлғында билік еткен. Кирдің билігі тұсында империя барынша кеңейіп, ол Оңтүстік-батыс Азияның үлкен бөлігімен Орталық Азияны бағындырды. Ол өзінің құзырындағы ұлттарға өз діндерін ұстануға, тіпті құдайларына арнап ғибадатханалар тұрғызуына да рқұсат берді. Кир Дрангиянды, Арахосияны,Маргиян мен Бактрияны жаулап алды. Әмударияны кесіп өткеннен кейін ол Джакартаға жетті. Ол жерде Кир Орта Азия тайпаларына қорғану үшін бекініс салдырған болатын. Кир Вавилонды да жаулап алды. Дегенмен ол көбіне жаулап алушы емес, азат етуші және тақтың заңды мұрагері ретінде көрсете білді.