Химиялық рекцияның белгілерін қандай жағдайда көруге және бақылауға болады

290

328

Посмотреть ответы 2

Ответы на вопрос:

erke999000

Қазақ тiлi

4,8(36 оценок)

Химиялық құбылыстар химиялық реакциялар деп аталады. Химиялық реакциялар нәтижесінде жаңа заттар түзіледі, олардың қасиеттері реакцияға түскен заттардың қасиеттерінен өзгеше болады.

Сендер күнделікті өмірде химиялық реакцияларды жиі кездестіресіңдер, мысалы, отын мен май шамның жануын қарастырсак, реакция барысында жылу мен жарык бөлінетінін көреміз, ал реакция басталу үшін шырпымен от қоямыз.

kostf2003

Қазақ тiлi

4,6(97 оценок)

аты аңызға айналған ержүрек батырларымыздың бірі, xviii ғасырдағы қазақ елінің жоңғарларға қарсы ұлт-азаттық соғысындағы көрнекті қаһарман — шапырашты наурызбай құттымбетұлы.

құттымбетұлы наурызбай 1706 жылы жетісу жерінде, алатаудың баурайында дүниеге келген. бұл кезде ӏле, талас, алатау мен қаратау аралығындағы қазақ пен қырғыз жоңғарларға тәуелді еді. батырдың көзін ашқаннан естігені батырлар тұралы жырлар, аңыз әңгімелер болып, теңдессіз бай рухани ортада өсті. екінші жағынан елге үстемдігін жүргізген басқыншы жаудың зорлығы мен зомбылығын да көрді. мұның өзі жүрегінде оты бар жасты туған елін, атамекенін жаудан азат ету тұралы арманға жетеледі, батыр болуға құлшындырды. наурызбай батырдың өмірі тұралы бүгінгі күнгі деректерде шапырашты наурызбай, қаракерей қабанбай, қанжығалы бөгенбай абылай хан айналасындағы бас батырлар қатарында бағаланады. бұқар жырау осы үш тұлғаның жанындағы мынадай ірі батырларды атайды: шақшақұлы жәнібек, сіргелі қара тілеуке, қарақалпақ қылышбек, текеден шыққан сатай мен бөлек, қаумен, дәулет, жәпек, сеңкібай, шойбек, таңсыққожа, мәмбет, молдабай, есенқұл және басқалар. әдеби-тарихи деректер мен ел есінде сақталған аңыз-әңгімелер наурызбай батырдың бүкіл халықтың ықыласына бөленіп, мақтанышқа айналуы 1727-1731 жылдардың шамасы екендігіне мензейді. қазақ халқының жоңғар басқыншыларына қатарынан бірнеше рет қатты соққы беріп, ақыры үлкен жеңіске жетуі осы уақытқа сәйкес келеді. алатау етегінде жоңғарлардың шамалған, қаскелең, боралдай секілді атышулы батырлары өлім табатын сұрапыл шайқастарда наурызбай бабамыз ересен ерлік көрсетеді. қозыбасыда қалың қол бастап, бас батыр атағына ие болады.

мазмұны [жасыру] 1карл миллер күнделігі2абылай ханның тұтқыннан босатылуы3шәді төренің мәліметі4қабдеш жұмәділовтың наурызбай батырды жоққа шығаруға тырысуы5сілтемелер6дереккөздер7сыртқы сілтемелер

карл миллер күнделігі

наурызбай батырдың өмірінің бір сәті ресей патшалығының 1742 жылы күзде жоңғар қонтайшысы қалдан серенге жіберген елшісі карл миллердің күнделігінде сақталған. 1742 жылы 6 қыркүйектің кешінде карл миллер қарасу өзенінен өтіп, ертеңіне түске жуық ұлы жүздің өтеміс деген батырының ауылына келеді. қасында әбілқайыр ханның ұлы ералы сұлтан бастаған топ пен жоңғардың қазақтарға келген екі жаушысы қашқа мен бурун болады. 16 қыркүйекте ресей елшісі осы тобымен шапырашты наурызбай батырдың ауылына ат басын тірейді.