1-мәтін Белгілі зерттеуші Хайролла Жүзбасовтың пікірінше домбыра сөзі «дөпбұра»,
«дәлбұра», «дембұра» деген сөздердің тізбегі арқылы жасалған. Тағы бір болжамды этнограф Ерік Көкеев еңбектерінен табуға болады. Ғалымның пікірінше «том» деп түюлі жұдырық немесе қолдың саласы айтылады. Кейіннен бұл түбір ұяңданып «домға» айналған, «быра» тіркесі бір нәрсені шерту, тарту, дыбыс шығару деген мағына береді-мыс. Яғни домбыра сөзі «қолдың саласымен немесе бес саусақпен шекті шерту» деген мағына береді.
Домбыраны түрлі жағдайда тартуға бола береді, үйде отырып та, түрегеліп тұрып та, шалқадан жатып та, ат үстінде де. Бұл айтылғандар, халық аралап жүрген домбырашылар үшін аса керекті жағдай. Халық күйшілерінің ат үстінде тұрып тартулары, шалқасынан жатып тартулары жайында ел аузында әңгімелер көп. Бірнеше күн бұрын кетіп қалып, екі-үш күннен кейін қайтып келіп, үйдің үстінде қалықтап жүрген Топан атты бүркітін түндіктің ашық жерінен көрген Дәулеткерейдің жақсы көрген қыранына арнап шалқасынан жатып тартып шығарған «Топан» күйі адам ыңғайына келе беретіндігін дәлелдейді. (144 сөз) © www.ZHARAR.com
290
314
Ответы на вопрос:
Шақтың үш түрі бар: 1 - осы шақ, 2- өткен шақ, 3- келер шақ осы шақ істің сөйлен тұрған уақытта болып жатқанын көрсетеді. мағынасына қарай осы шақ екі түрге бөлінеді : 1 - нақ осы шақ. 2 - ауыспалы осы шақ нақ осы шақ іс - әрікеттің сөйлеуші сөзімен бір мезгілде орындалып жатқанын көрсетеді. нақ осы шақ кобінесе отыр, түр, жүр қалып етістіктері арқылы жаслады. мысалы: оқып тотыр, ойнап жүр. ауыспалы осы шақ істің қимылдың дағдылы түрде болып тұруын көрсетеді. ауыспалы осы шақ түбірге көсемшенің -а, -е, -й жұрнақтары мен жіктік жалғауының жалғауынан жасалады. мысалы: жаңбыр жау -а- ды.
Популярно: Қазақ тiлi
-
дариночка06424.06.2020 04:59
-
reginochka3310.04.2022 13:02
-
valeria0204200428.12.2020 14:00
-
AzilotikGame17.01.2020 22:01
-
taotourp00p0i18.08.2022 10:19
-
uliatuchakrom907.06.2023 20:01
-
Makoto200009.06.2020 22:41
-
erkr24.05.2021 10:48
-
BaBaika32216.10.2021 23:32
-
bcfujd1907.03.2020 16:35