Би шешендердің сөздері-халықтың тәлім-тәрбие туралы эссе 90сөз

162

485

Посмотреть ответы 2

Ответы на вопрос:

123456890122121212

Қазақ тiлi

4,8(83 оценок)

Объяснение:

«Өнер алды — қызыл тіл», — деп білген халқымыз ежелден сөз өнерін қадірлеген. Мұралардың ең қымбаты, асылы — сөз өнері. Қазақ халқы қымбат сөздің, киелі сөздің құдіретіне бас иген. Сөз өнерінен аяулы, ардақты өнер жоқ, өйткені ол — ұлтымыздың ақыл-ойы, ар-ожданы, абыройы.

Сөз өнерінің негізін, əрине, сөз түзеді. Қазақтың киелі де, қасиетті шешендік өнері «бар өнердің биігі» ретінде саналған. Оған тағы да бір дəлел «Қазақ халқы сөз өнерін жоғары бағалаған. Ол өнердің ұшар биігі де, қоңыр жайсаңы да — біздің қазіргі өміріміз деп білем», — деп жазады ғалым М.Б.Балақаев [1] «Қазақ əдеби тілі» атты еңбегінде.

Шешендік сөздер — мəн-мағынасы терең тəрбиелік мəні зор, кұнды дүние. Ең алдымен, шешендердің сөздері ауызекі айтылып, ауызша таралған, халық жадында сақталған.

Шешендік сөздер деп қазақ халқының өмірінде арғы-бергі кезеңдерде ғұмыр кешкен белгілі бір тарихи тұлғалар есімдеріне байланысты айтылатын өнегелік мағына-мазмұны терең сөздерді айтады. Шешендік сөздер өскелең ұрпақты ақылдылыққа, төзімділікке баулып, елді, жерді сүюге, батырлық пен елдікті, ізгілік-жақсылықты дəріптеп, əділдік үшін күресуге, ел қамын жейтін қамқор азамат болып өсуге тəрбиелейді.

Бүгінгі қоғам бізден əр адамның өз пікірін, өз ой-қарасын орнымен, өз мақсат-мүддесі тұрғысынан жетік жеткізіп, қойылған сұрақ, ой таластарға жауап бере білуді қажет етеді. Пікірлесе алу, ой сала білу, пікір таластыра білу, адамның білімін, білігін, сөз байлығын танытумен бірге қоғамдағы орнын да анықтайды. Қоғамның осындай талаптарына сай сөйлесе білу, пікірлесу мəдениетінің негіздерін үйренуіміз керек

ксения29321

Қазақ тiлi

4,7(72 оценок)

Аққу (қу) – иiлген ұзын мойынды, ақ қауырсынды, үйректер тобына жататын, iрi, халық киелi санайтын әдемi құс. сұңқылдауық аққу – қаз тәрiздес iрi, әдемi құс. қамысты су маңын мекендейдi. саһар – аққудың қоразы. көгiлдiр – аққудың . ақүрпек – жүнi жаңа шыға бастаған . қаз – мойны ұзын, суда жақсы жүзетiн, қос мекендi, еттi, жабайы және үй құсы. қоңыр қаз – өзен-көлдерде жүретiн қоңыр түстi жабайы қаз. сарыала қаз – көбiнесе көлде жүретiн сарыала түстi жабайы қаз. қараша қаз – жабайы қаздың, қара-қоңыр түстi, сирек кездесетiн түрi. қызыл кiтапқа енгiзiлген. қара қаз – қпен қоректенетiн, қара түстi, суда еркiн жүзетiн су құзғыны. қоқиқаз – мойны мен аяғы өте ұзын, қауырсыны ашық қызғылтым, кейде сұрғылт қоңыр, тұмсығы , қызыл кiтапқа енгiзiлген жыл құсы. ала (итала) қаз – сырт көрiнiсi қазға да, үйрекке де құсас, басы, құйрық қауырсыны қара, жемсауы мен арқасы ақ, көкiрегi сарғыш iрi құс. үйрек – башайларының арасы жарғақ терiмен ұласқан су құсы. асыранды түрi де бар. мамыр – ұшуға жетiлмеген, отқа семiрмеген . кежек – үйректiң қоразы. мисақ – үйректiң бiр түрi. сүңгуiр үйрек – терең сулы өзен-көлдерде жүретiн, сүйiр тұмсықты, төбесiнде айдары бар үйрек. сұқсыр – сұр түстi кiшкене үйрек. шүрегей – үйректiң ең кiшкене, ұшқыр түрi. сүршүрегей – тектестерiнен қауырсын ұштарындағы ақ дақтарымен ерекшеленетiн, өте сирек кездесетiн шүрегей үйрек. кегер – кiшкене, сұр түстi сүңгуiр үйрек. дарқоңыр – үйректiң бiр түрi. шiңкiлдек – дауысы шiңкiлдеген үйректiн кiшiгiрiм түрi. бiзқұйрық – ұзын құйрығы сүйiр, үйрек тұқымдас су құсы. зымыран – үйрек тәрiздес кiшкене ұшқыр құс. қасқалдақ – қауырсыны, мамығы сұр, мандайы ақ, сүңгуiр құс.