Мәтінді оқып, мәтін бойынша жоспар құрастыр. Жолаушы – белгілі бір мақсатпен жол жүруші, сапар шегуші адам. Қазақ халқының дәстүрлі ұғымында «жолаушы өз үйінен қырық қадам ұзап шыққан соң мүсәпір » делінеді. «Мүсәпір» араб тілінде жолаушы деген ұғымды білдіреді.
Сайын далада жолаушыға жолыққан адам оған жол көрсетіп, жөнсілтеп, ел мен жердің жайынан хабар беруге міндетті. «Жолаушы азығы жолда» деп білген жолаушы ешқашан жолсапарға мол азық, ауырзат алып шықпаған. Жолаушы ауылға қонуға келсе, баса-көктеп кірмей, алдымен алыстан дауыстап, рұқсат сұраған. Жолаушы даладан қос көрсе де, міндетті түрде бұрылып, онда адам болсын-болмасын дәм татқан. Қаралы ауылға да түсіп, аттануы тиіс болған.
«Қырық тың бірі – Қыдыр » деп санаған қазақтар үйіне келген бейтаныс жолаушыға ықылас, құрметтанытып, қонақ етіп күтсе, байлық пен ырыздық келеді. Ал жолаушыны сыйламаса, несіп-ырыздығына кесірі тиеді деп сенген. Жолаушы келген ауылына түстеніп, ат-көлігін суытып, тынығып аттанған. Көшпелілер қоғамында жолаушы кең даладағы оқиғалар туралы хабарды жедел жеткізуші, ақпаратты алмастырушы міндетін атқарған. Жолаушыны әдейі ауылына бұрып әкеліп, алыс-жақынның жаңалығын тыңдап аттандыратындар да болған. Жолаушыға қиын-қыстау жағдайда қол ұшын берген жан кейін қимас жолдас, дос-жаранға айналған. Қазақ халқы жолаушыны аса құрметтеген. Жолаушы жүрген адам кездессе, оны үйіне әкеп, шай беріп, ат-көлігін жайлап, көмектесіп отырған. Жолаушыдан бата алатын болған. Көшпенді өмір кешкен бабаларымыз жол жүрудің жайын жақсы білген. Ағайын-туыспен арала су үшін немесе жоғалған нәрсесін іздеу үшін, жолға көп шығатын болған. Ата-бабаларымыз табиғатпен жақын болып, жолға шыққан жолаушылар жол бағдарын жұлдызға қарап болжап, адаспаған.
Қазіргі кезде жолаушы ұғымы экономикалық категория ретінде қолданылады. Халқымызда жолаушыға қатысты көптеген мақал-мәтелдер бар. Мысалы, «Жолы болар жігіттің желі оңынан соғады» десе, «Жалғыз жүрсең, жолмен жүр, жолдан жолд асқосылар. Жолдан жолдас қосылса, жолың болмас несі бар» деп жақсы жолдастың қасиетін айтқан. «Жолаушыны жол сынайды» деген мақал арқылы сапар ауыртпалығын білдірген.

146

377

Посмотреть ответы 2

Ответы на вопрос:

angalena

Қазақ тiлi

4,7(50 оценок)

Жоспар

1) Жолаушы азығы жолда.

2) Қыдырды-Қырықты бірі , деген Қазақ.

3) Жолаушыны жол сынайды

AsyaBelova20061

Қазақ тiлi

4,6(78 оценок)

Габит махмутович мусрепов (1902—1985) — казахский писатель, критик, драматург, общественный деятель. академик ан казахской сср (1985), народный писатель казахстана (1984), председатель союза писателей казахстана, герой социалистического труда (1974). председатель правления сп казахстана (1956—1962 и 1964—1966), секретарь сп (с 1959). депутат верховного совета 5-го созыва, депутат верховного совета казахской сср. родился 9 марта (22 марта) 1902 года в ауле, ныне пресногорьковский район, кустанайская область. обучившись в родном ауле грамоте, в 1916 году поступил в двухклассное училище, где проучился один год, затем поступил в школу 2-й ступени, которую окончил в 1921 году. в 1923—1926 годах учился сначала на рабочем факультете в оренбурге и затем в омском сельскохозяйственном институте. много лет работал редактором разных газет и журналов, секретарём и первым секретарём правления союза писателей казахстана, членом правления союза писателей . был также членом цк кп казахстана и председателем верховного совета казахской сср. свою деятельность мусрепов начал в 1925 году. первая повесть «в пучине» (1928) — о событиях гражданской войны 1918—1920. с 1928 участвует в -художественном журнале «жана-адебиет». известные романы: • «солдат из казахстана» (1949), • «пробужденный край» (1953), • «улпан её имя» (1976). драматургические произведения: • музыкальная драма «кыз-жибек» (1934) (на её основе было создано либретто первой казахской оперы — муз. е. г. брусиловского), • пьеса «амангельды» (1936, пост. 1937 и 1952), • пьеса «козы корпеш — баян сулу» (1939), • пьеса «трагедия поэта» (1958, 1-я редакция под названием «ахан-сере и актокты», 1942) — о казахском певце и композиторе xix века ахане-сере раскрывает трагедию поэта и мыслителя, выступившего против многовековых предрассудков.