Мәтіннің құрылымын анықта. Күлтегін жазуы – ежелгі түркі жазба ескерткіші. Моңғолиядағы Қарабаласаған қаласының қираған орнынан 40 км жерге, Орхон өзені бойындағы Эрдени Цзу монастырының жанына орнатылған. Ескерткіштің биіктігі – 3,15 метр, ені – 1,34 метр, қалыңдығы – 0,41 метр.
Алғашқы мәліметтер ХІХ ғ. батыс зерттеушілерінің еңбектерінде жариялана бастаған. 1893 ж. 25 қарашада Дания Ғылым академиясының мәжілісінде Вильгельм Томсен Орхон жазба жәдігерлерін оқудың кілтін тапқандығын әрі оның көне түркі тілінде жазылғандығын, алдымен оқыған сөздері “тәңірі” және “түрік” деген сөздер екенін жариялады. Сонан кейін академик Василий Радлов мәтінді тәржімалады.
Осы зерттеулерден кейін құлпытастарға қашалған жазулар Күлтегін батырдың ерлік істері туралы қаhармандық дастан екендігі белгілі болды. Күлтегін қабіріне қойылған екі ескерткіштің бірі ғылымда “кіші жазу”, ал екіншісі “үлкен жазу” деп аталып кеткен. “Күлтегін” (кіші жазу) жыры әрқайсысы өз алдына дербес әрі сюжеттік жағынан бір-бірімен тығыз байланысты 8 топтамадан тұрады. Әрбір топтама — мазмұны жағынан бір-бір хикая.
«Күлтегін» жырының үлкен жазуы көлемі жағынан 428 өлең жолынан тұрады (құлпытастағы руналық жазу бойынша есептегенде 53 қатар).
«Күлтегін» жыры – елдің ішкі бірлігін жыр еткен, идеялық мазмұны терең, көркемдік дәрежесі биік поэзиялық туынды. 2001 жылдың 18 мамырында Астанадағы Лев Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетіне Күлтегін жазба ескерткішінің көшірмесі қойылды.

172

389

Посмотреть ответы 1

Ответы на вопрос:

OoMaRиNкАoO

Қазақ тiлi

4,4(70 оценок)

негізгі ақпарат

407 келін басқарған.

32 алтын

17медаль

қосымша ақпарат

сегіз жасар

104 шахмат

21күміс

150 000+ пользователей

Оформить подписку