Қазақ тілінен 5-сыныпқа арналған «Мәдениет: тіл және қарым-қатынас», «Киім. Сән.Талғам.» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары Оқу мақсаттары 5.4.1.1 Қазақ тілінің дыбыстар жүйесін, үндестік заңын, емлелік ерекшеліктерін ескере отырып, орфографиялық нормаға сай жазу 5.3.1.1 - берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құру; Мәтінді мұқият оқыңыз. Сырым жиырма алты жасында бір жолдасымен Нұралы ханның үйіне барса, Қараман Малайсарымен сөйлесіп отыр екен. - Балалар, аман ба? - депті де, елемей өздері сөйлесе беріпті. Сонда Сырым жолдасына дауыстап: - Жүр, кетейік, бұлар бізді адам деп отырған жоқ қой! - дейді. Малайсары жалт қарап: - «Ата тұрып ұл сөйлегеннен без, ана тұрып қыз сөйлегеннен без», - деген, сырнайдай сарнаған мына бала кім еді? - дейді. - Ата тұрып ұл сөйлесе, ер жеткені болар, ана тұрып қыз сөйлесе, бойжеткені болар,- дейді Сырым. - Сен толған екенсің, мен тозған екенмін,- деп Малайсары сонда Сырымды қасына шақырып алған екен. 1. Берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қарапайым жоспар құрыңдар. [3] 2. Сөздерді оқы, ықпалдың қай түріне жататынын анықта. Боз жорға, ақ аю, көк ала, ақ лақ, көкорай, Жанпейіс, Ермағанбет, тұз сал, жазса, басшы [2] 3. Мәтіннен орфоэпиялық норма бойынша жазылған сөздерді тауып, орфографиялық норма бойынша жазыңдар. Қошқарұлұ Жәнібек он үш жасын да Қара биден бата алмақ болып, жолға шы ғады. Бірақ оның сәті түспей, жаугершілік басталып, үлкөн соғыстың арасы нан өте алмайтын болған соң кері қайтады. Содан арада үш жыл өтіп, ол он алты жасқа шығады, соғыста аяқталады, Қара би ге келіп, сәлем береді. Қара би онұң сәлемін қабылдап тұ рып: – Әй, мен сені осыдан үш жыл бұрын күтіп едім, сонда неге келмедің? – депті [2] 4. Оқшау сөздерді сәйкестендір. Мысалдар Оқшау сөздің түрлері Шынында, мен оны танымай қалдым. Қаратпа сөз Өнер деп осыны айт, шіркін! Қыстырма сөз Достар, мерекеге дайындықттарыңыз қалай? Одағай сөздер [2] 5. Төменде берілген сөздерге тиісті қосымшалар жалғап, сөйлем құра. Жаңбырлы күні, су өтпейтін киімдер, ки, дұрыс. [1] № тапсырма Дескриптор Білім алушы 1 Жоспар құрады. Кіріспе Негізгі бөлім Қорытынды 1 1 1 2 Ықпалдарды анықтайды 2 3 Сөздерді орфографиялық норма бойынша жазады 2 4 Оқшау сөздерді сәйкестендіреді 2 5 Құрылымын сақтап, сөйлем құрайды. 1 Барлығы: 10

На русском пиши.

Объяснение:

Ұстаз! осынау сөзде қаншама мән-мағына жатыр десеңізші! ұлағатты ой иелері де, арман оты жүрегінде алаулаған жеткіншектер де, парасатты қоғам қайраткерлері де бір ға қарыздар. ол – ұстаз! алғаш "әліппенің” бетін ашып, әріп танытқан, өмірдің қыр-сырын білуге, сан қилы құбылыстарды терең түсінуге мұрындық болып, жан дүниеңе нұрлы шуақ түсіріп, ілікке баулыған мұғалімнің бейнесі көңіл төрінен орын алады ғой. ұстаз да диқан сияқты. ол әр ң жанына білім дәнін себеді. әр шәкіртін аялап өсіріп, өмір атты шексіз ғаламға топшысын қатайтып ұшырады. дәлірек айтсақ, өмір сүре білуге тәрбиелейді. сол үшін бойындағы асыл қасиеттерін шәкірттеріне сіңіріп, тер төгеді. оңашада отырып ұстаз туралы ойға кетсем, көз алдымнан ақ жарқын мінезді, ақ жүректі, жылы жүзді ұстаз бейнесі көрініп, мені қиялға батырып, еріксіз нұрлы естеліктерге жетелей жөнеледіұстаз бейнесі – шәкірт үшін іліктің ең жоғары үлгісі. ұстаздың лаулаған жалыны әр жүрекке жылу сеуіп, нұр құятын қуаттың, өмірдің қайнар көзі. саналы ғұмырының басым бөлігін өскелең ұрпақтың оқу-тәрбиесіне арнап, күні бүгінге дейін бар білгенін шәкірттерінің бойына дарытуды мақсат еткен, өз мамандығының білгірі, менің алғашқы ұстазым – жамал самарханқызының орны ерекше. ұзақ жылдар бойы оқушыларын білім нәрімен сусындатып келген білікті ұстаз әлі күнге дейін темір ауданының бірінші мамыр негізгі мектебінде бастауыш сынып мұғалімі болып, табысты еңбек етіп келеді. оңашада отырып, алғашқы ұстазым туралы ойға кетсем, көз алдыма жарқын мінезді, ақ жүрек, жылы жүзді, қашанда көздерінен мейірім шуағын шашып тұратын жамал самарханқызының дидары елестеп, еріксіз қиялға батып, жарқын естеліктерге жетелей жөнеледі әр уақытта шашын жоғары түйіп жүретін жамал апай қазір самайына ақ түсіп, егде тартқанымен, әлі де мейірімге толы көздерімен ауыл оқушыларын күлімдеп қарсы алып тұрады. міне, сол қызыққа толы уақыттың өткеніне 13 жыл толғанымен, мектепке келген сайын күлімдеп қарсы алып отыратын сүйікті ұстазыма деген сағынышым арта түсуде. мен өзім ана жылулығын сезінбей,көрмей өскен жанмын.себебі анам мен 1 жасымда болған кезде дүниеден озыпты.сол себепті мені бірінші сыныпқа әкем жетектеп алып барғанда, жамал апай бірінші қатардың екінші партасына отырғызғаннан кейін сол партада бесіншіге көшкенше отырған екем. сабақ аяқталған соң сыныптастарымның барлығы үйлеріне тарасты. мені алып кететін әкем әлі жоқ. отыра қалып жылағанымда жамал апай құшақтап, әрең жұбатқан еді. ол – ешкімге ұқсамайтын еңбекқор, білімді, мейірімді жан. бәрімізді өз көріп, ақыл айтып, көп нәрселерді үйретіп жүретін осы ардақты жанның орны мен үшін қашан да ерекше. өмірде өз анаңнан кейінгі қадірлі тағы бір болса, ол – алғашқы ұстазым. есейген сайын алыста қалған қ шағын қатты сағынады екен. алаңсыз бақытты шақтың тәтті күндері жиі еске түседі. арман, қиял, махаббат… ойға оралған сайын еріксіз езу тартасың. осы орайда бастауышта оқығанымызда сыныпта 10 қыз және 2 ұл ғана болған едік. қыздардың бәрі әр үйдің еркесі болғанымен, өте пысық болды. барлығымыз бірдей “апайлағанда” ұстазымыздың көзіне жас үйірілетін. өзге мұғалімдер “шұрқыраған ” деп күлетін. осындай қарқынмен біз бастауыш сыныпты 12-іміздің 5-іміз үздік тамамдап, жоғары сыныпқа алған болатынбыз. болашақтың басшысын да, данасын да, ғалымын да, еңбекқор егіншісін де, кеншісін де ұстаз өсіреді өмірге ұрпақ берген аналарды қандай ардақтасақ, сол ұрпақты тәрбиелейтін ұстаздарды да сондай ардақтауға міндеттіміз” деген. бойына ата-анадан кейінгі ақыл-ой, ілік, әдептілік, ар-ұят, ұлттық сана-сезімді сіңіруші – мұғалім. ендеше өз ісіне берілген, жаңалықты жатсынбай қабылдайтын, шәкіртінің жанына нұр құйып, өмірге өзі де бақытты болып, өзгелерді де бақытқа жеткізсем деп жүретін ұстаздардың жөні де, жолы да бөлек. "ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден ға” деп абай атамыз айтқандай, ұстаз еңбегінің қыр-сыры мол, қиын да жауапты, шығармашылық еңбек екендігін баршамыз мойындаймыз. сол жарқын кездерден бері көп жылдар өткенімен, шәкірттерінің сүйіспеншілігіне бөленген ұстазымызға, екінші анамыздай болғасын жамал самарханқызына айтар алғысымыз шексіз. өткенде барлық сыныптастарымыз жиналып, апайымыздың үйіне қонаққа барған болатынбыз. ұзақ әңгіме-дүкен құрып, ұстазымызда сақталған біздің дәптерлеріміз, суреттеріміз бен бейнетаспаларды тамашаладық. сол сәтте әрқайсымыздың көзімізге үйірілген сағыныш жасын мектеп партасына, сүйікті апайымызға, қ шаққа деген сағыныштың белгісі деп ұқтық.