История: Жонгар мемлекетынын курылуы

123456532

25.01.2023 11:15

История

Есть ответ 👍

Жонгар мемлекетынын курылуы

103

149

Посмотреть ответы 2

Ответы на вопрос:

фракталы

История

4,7(98 оценок)

Объяснение:

Жоңғар Хандығы – Батыс Моңғолияда 17 ғасырдың 30-жылдарына қарай төрт ойрат тайпасының бірігуі негізінде құрылған мемлекет.Ғылыми әдебиеттерде Жоңғар Хандығының негізін салған төрт тайпа – шорос, хошоут, дурвэд, хойттар аталады (торғауттар 1627 жылы батыстағы Еділ бойына қоныс аударған). Шыңғыс хан ұрпақтары құрған Юань империясы ыдыраған соң (1368 жылы) олар Батыс Моңғолияда қоныстанып қалған еді. Олармен туысқан тайпалардың бір бөлігі халхалар Шығыс Моңғолияда тұратын. Қытайға апаратын сауда жолдарын иемдену құқығы үшін Шығыс Моңғолия мен Батыс Моңғолияда тұратын ойраттар арасында бірнеше дүркін қанды соғыстар болған. 15 ғасырдың 1-жартысында ойраттардың басшылары Тогон (1418 – 40) және Эсен (1440 – 50) шығыс пен батыстағы ойрат тайпаларын бір мемлекетке қосқан. Бірақ ішкі және сыртқы жағдайларға байланысты біріккен мемлекет ұзақ өмір сүрген жоқ. Олар Қытайға апаратын сауда жолынан айырылып қалды. ХВ ғасырда, ортағасырлық Моңғолия өз күшінің шыңына жеткен кезде моңғол империясында билікті қолына алған жергілікті қалмақ (ойрат) тайшылары көрші Қытаймен қарым-қатынасты сауда қатынастарына қыздырудан қорықпады. Оқиғалардың өзара шиеленісуі 1449 жылы ойрат-қытай соғысына алып келді, ол кезде моңғолдардың де-факто көшбасшысы Ойрат Эсен-Тайши Қытайды жаулап алуға және Хубилай хан дәуіріндегі Моңғол Юан империясын қайта құруға көшті.

1449 жылдың жазында қалмақтардың (ойрат) Есен-тайиши бастаған 20000 адамдық моңғол-ойрат әскері Қытайға басып кіріп, үш топқа бөлініп, Бейжіңге қарай беттеді. 4 тамызда Мин әулетінің үлкен қытай әскері император Чжу Кженнің басқаруымен жорыққа аттанды. Ритуалдар департаментінің бас уәзірі (министрлік) Ванг Чжэн, ол императордан кейінгі екінші адам болғандықтан, жас монархты солтүстікке жеңіспен шеруге және Моңғолияда Ойрат Есенді жеңуге көндірді. Бұл идеяны жүзеге асырудағы қытай әскері мен қытай императорының тәкаппарлығы көп ұзамай айқын болды.Жалпы шайқас 1449 жылы 1 қыркүйекте қазіргі Хубей провинциясындағы Хуайлай тауының оңтүстік-батысында Туму аймағында өтті. Ойрат әскерінен әлдеқайда көп қытай армиясын кездестірген ойраттар оларды жеңіліске ұшыратты. Империяның ең жоғары дәрежелі адамдары ұрыс даласында, оның ішінде Ван Чжэн қайтыс болды. Император мен көптеген сарбаздарды ойратттар тұтқынға алды.

Есен тұтқында тұрған императордың өзінің қытайларға қарсы көзірі деп есептеді және ойрат көшпелілеріне оралып, соғыс қимылдарын тоқтатты. Қуатты қытайлық қолбасшы Ю Цян Пекинді қорғауды қолға алды, ол таққа жаңа император Чжу Кжэннің інісі Чжу Кюді қабылдады.Қытай сотының уәзір министрлерінің кеңестерінен кейін және Есеннің императорды төлеп алутуралы ұсыныстарын қабылдамай, Ю елдің император өмірінен маңызды екенін мәлімдеді. Есен ешқашан қытайлықтардан төлемақы алмады, төрт жылдан кейін, әйелінің кеңесі бойынша дос болып қалған императорды босатты. Ойрат басшысының өзі өзінің саналы саясатына қатысты қатты сынға ұшырады және Туму шайқасынан алты жыл өткен соң оны өлтірген моңғол ақсүйектерінің жаулап алған туыстары опасыздықпен өлтірді.