Литература: А.Құнанбаев қандай бес нәрседен қашық бол деді

Польбощь

08.02.2021 20:16

Литература

Есть ответ 👍

А.Құнанбаев қандай бес нәрседен қашық бол деді

212

465

Посмотреть ответы 2

Ответы на вопрос:

danilkazaytsev

Литература

4,7(34 оценок)

«Ғылым таппай мақтанба,

Орын таппай баптанба...» -дегендегі орын тап деп отырғаны - алған білімді, үйренген ғылымды жұмсайтын орын. Бұдан Абай:

«Бес нәрседен қашық бол,

Бес нәрсеге асық бол...» -деп адамдық, адамгершілік жайын қозғайды. Алайда ойының негізгі желісін үзбейді. Бұл тұста ерекше бір көңіл бөлерлік жай - Абай ғалым болу мен адам болу мәселесін бір-бірімен сабақтастыра айтады, бүл екеуінің тамыры, түбі бір деп санайды. Ғалым болудың басты шарты - не нәрсені болсын ақыл таразысына салып өлшеу, ақыл сенген нәрсеге ғана сену және көзің анық жеткен шындықты тура айтудан тайынбау екендігін нақтылап, мейлінше дәлелді етіп, шегелеп айтады. Осы өлеңдегі Абайдың надандықпен айтылған сөзге ерме дей отырып, «ақсақал айтты, бай айтты...», егер қисық көрінсе кімнің сөзі болса да, тіпті жақын адам айтса да, ақылмен жеңуді үлгі етуі әсіресе, сол өткен ғасырдағы қазақ өмірінің жағдайында бірден-бір батыл айтылған пікір болғаны анық. Үлкен адамға, лауазымы жоғары адамға қарсы келіп, өз ойын көлденең тарту сыпайыгершілікке келмейді дегенді желеу қылып, шындықты тура айтуды қалайда шектеу, қолдамау ол заман ғана емес, бүгінгі заманда да аз кездеспейтінін ескерсек, Абайдың осы пікірінің мәні зор дейміз. Ендеше:

«Ақымақ көп, ақылды аз,

Деме көптің сөзі - пұл...» - дегенді көпке топырақ шашқандық емес пе деп көлгірсімей, ашық айтылған, жастарды артық сенгіштіктен сақтандыратын ащы өмір шындығы деп бағалауымыз орынды.

«Сөзіне қарап кісіні ал,

Кісіге қарап сөз алма...» -

деген нақыл түрінде келетін түйін жоғарғы пікірлерге орайлас, жалғас. Сырттай қарағанда мұның өзі бір түрлі, тосын естілуі мүмкін, өйткені кісіні сөзіне қарай бағалама, ісіне қарай бағала дейтін үйреншікті пікірге қарама-қарсы келетін секілді. Ал, байыппен қарасақ, мұнда терең мағына жатыр. Кісіні сөзіне қарай, яғни, ақылына, ойына қарай бағала, кісіге қарап, оның мансабына, дәулетіне қарап ақылға сыймайтын, қисынға келмейтін сөзіне иланып алданып қалма, «надандықпен кім айтса, ондай түпсіз сөзге ерме...» деген даналық пікірді аңғартады. Абай надандыққа, қандай да болсын теріс, кертартпа ықпалға қарсы тура алатын оқыған, біліммен қаруланған адамды құрметтеу керек деп санайды. Ең алдымен білімді, ғалым адам мақтан тұтуға лайықты. Ақылды, парасатты адамның идеал бейнесін ұсына отырып, Абай оған жақсылықты жамандықтан ажырата білмейтін, ағыммен ілесіп жүре беруге бейімделген надан, қараңғы адамды қарсы қойды. Топас, кертартпа адамның осы жағымсыз типі ақынның шығармашылық жолына өте тән және ағарту ісін, өнер-білімді жақтаушы Абайдың алдыңғы қатарлы көзқарасын білдіреді. Өлең 6-8 буынды аралас ұйқас үлгісінде жазылған. Алғаш 1909 ж. С.-Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны Ибраһим Құнанбайұғылының өлеңі» атты жинақта жарияланды. Басылымдарында бірқатар текстол. өзгерістер кездеседі. 1909 жылғы жинақта 38-жол «Шыныменен өлсеңіз» делінсе, басылымдарда бүл жол Мүрсейіт қолжазбалары бойынша «Шын сөзбенен өлсеңіз» болып берілген. Мүрсейіт қолжазбаларында, 1909 жылғы жинақта 40-жол «Кәпір болдың демес қой» деп берілсе, басылымдарда бұл жол «Күпір болдың демес қой» ретінде алынған. Мүрсейіт қолжазбаларында, 1939, 1945, 1954 жылғы жинақтарда 42- жол «Көп көзіне көріне айтпа» болса, қалған басылымдарға бүл жол 1909 жылғы жинаққа сәйкес «Көп орында көріне айтпа» делінген. «Сізге ғылым кім берер, жанбай жатып сөнсеңіз» деген 26, 27-жолдар 1909 жылғы басылымға кірмей қалған. 1909, 1939, 1945, 1954 жылғы жинақтарда 75-жол «Сөзін оқып және ойла» болып алынса, қалған басылымдарда бүл жол Мүрсейіт қолжазбаларына сәйкес «Сөзін оқы және ойла» деп берілген. Туынды ағылшын, араб, азербайжан, қарақалпақ, қырғыз, орыс, өзбек, тәжік, түрікмен, ұйғыр т. б. тілдеріне аударылған.

Объяснение:

сова154

Литература

4,7(96 оценок)

Обломов понимает свое духовное падение, — тем сильнее его душевная драма. "он болезненно чувствовал, что в нем зарыто, как в могиле, какое-то хорошее, светлое начало, может быть, теперь уже умершее, или лежит оно, как золото в недрах горы.. но глубоко и тяжело завален клад дрянью, наносным сором". обломов понимает и причины своей духовной гибели. когда ольга спросила его: "отчего погибло все? . кто проклял тебя, илья? . что сгубило тебя? нет имени этому ", — "есть, — сказал он чуть слышно.. — обломовщина! ". гончарову удалось создать типичный характер, порожденный крепостнической действительностью. классовыми корнями ему служит барство с его паразитизмом. в образе крепостного слуги захара писатель показывает другую сторону "обломовщины" — губительное действие крепостничества на человека, лишенного свободы. обломовщина воспитала у захара рабскую психологию. жизнь ввергла его в умственное убожество и в то же время развила в нем лень и косность. илья ильич был прав, думая о своем слуге: "ну, брат, ты еще больше обломов, нежели я сам". , черты положительные гончарову удалось воплотить в ольге ильинской. ольга — натура независимая, сильная, решительная. ей свойственно стремление к жизни деятельной и осмысленной. поэтому, полюбив обломова, она проникается желанием возродить его, спасти от духовной и нравственной гибели. поняв, что обломов не сможет сбросить с себя апатию и лень, она бесповоротно порывает с ним. прощальные слова, с которыми обращается ольга к обломову, говорят о ее высоких требованиях к тому, кого она любит: "ты кроток, честен, илья; ты нежен.. голубь, ты прячешь голову под крыло — и ничего не хочешь больше; ты готов всю жизнь проворковать под кровлей.. да, я не такая: мне мало " интересно, что ольга становится женой штольца. но, естественно, это замужество не приносит ей счастья. бессознательные мотивы и стремления, которые определяют поведение обломова — это своего рода "бездна". во многом личность обломова так и остается неразгаданной. н. а. добролюбов в статье "что такое обломовщина? " дал блестящий и до сих пор непревзойденный анализ романа. он отмечает, что общественное значение романа "обломов" заключается в том, что в нем показана жизнь, создан "современный тип" и одним словом определено характерное явление дворянско-крепостнической действительности: "слово это – обломовщина; оно служит ключом к разгадке многих явлений жизни". добролюбов показал, что образ обломова представляет собой социально-психологический тип, воплощающий в себе черты помещика дореформенного периода. состояние барства порождает в нем нравственное рабство: "…гнусная привычка получать удовлетворение своих желаний не от собственных усилий, а от других развила в нем апатичную неподвижность и повергла его в жалкое состояние нравственного рабства. рабство это переплетается с барством обломова, так как они взаимно проникают друг в друга и одно другим обуславливается". обломовы – это все те, у кого слово расходится с делом, кто на словах только желает лучшего и не способен свое желание претворить в действие. "обломовщина" как социально-психологическое явление не исчезло с уничтожением крепостнического строя. пережитки ее – инертность, косность, эгоизм, паразитизм, лень, расхлябанность, разгильдяйство – продолжают жить. обломовщина страшна тем, что она губит способных, талантливых людей и превращает в инертное ничто, в жалких неудачников.