1. Тұйық буынды сөздер қатарын көрсетіңіз.

A) Уақыт, мезгіл, кеш.

B) Ел, ер, ау.

C) Бала, дана, ғалым.

D) Орын, оймақ, отын.

E) Қант, кең, кел.

2. Қосымшасы дұрыс жалғанбаған қысқарған сөзді көрсетіңіз.

A) Ж. Жабаевпен.

B) ҚР БҒМ-да.

C) Педколледжге.

D) Медпунктте.

E) ИЛ-86 мен.

3. Сөздердің септеулік шылау арқылы байланысуын көрсетіңіз.

A) Көздің қарашығы.

B) Ғылымға үйрету.

C) Құмырсқаның илеуі.

D) Бүгіннен кейін барма.

E) Жақсылықты сезіну.

4. Жалаң сөйлемді белгілеңіз.

A) Жар жағасындағы үй бізге де ортақ.

B) Мен бала едім.

C) Ата-анамыздың бет-жүзін көрмейтінбіз.

D) Езілген еңсесі енді көтерілді.

E) Әке-шешеміз мал сауында жүретін.

5. Антоним сөздердің қай сөз табынан екенін анықтаңыз.

Жақсының бәрін өзім мақтан етіп,

Жаманыңды көрмесем екен деймін.

A) Етістік.

B) Күрделі сын есім.

C) Сын есім.

D) Есімдік.

E) Сан есім.

6. Тұйық буынға жалаң буын қосқанда пайда болатын термин

A) тұйық буын

B) жалаң буын

C) аралас буын

D) ашық буын

E) бітеу буын

7. Синонимдік қатарды белгілеңіз.

A) Ырыскелдіні адам танып болар емес.

B) Ырыс алды – ынтымақ.

C) Ұшақ өте тез әрі жылдам көтерілді.

D) Сұлтанмұраттың қолы Жәнібектің тізгініне іліккен.

E) Айтпақшы, менің алты атар наганым бар.

8. Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалы сөз қатарын белгілеңіз.

A) Ақсақал, қария.

B) Айлакер, әуесқой.

C) Айттыру, атастыру.

D) Айлықсыз, жалақысыз.

E) Аймақтық, өлкелік.

9. Қатыстық сын есімнен болған сөз тіркесін табыңыз.

A) Кішілеу қазан.

B) Жаман ой.

C) Таза бөлме.

D) Көк теңіз.

E) Көшпелі ел.

10. Сілтеу есімдігі бар сөз тіркесін табыңыз.

A) Әлденеге барды.

B) Сағат қанша.

C) Сол оқиға.

D) Өзін-өзі тексерді.

E) Бәріңе аманат.

11. Негізгі етістікті табыңыз.

A) Басқар.

B) Зарық.

C) Бірік.

D) Жарқыра.

E) Сұра.

12. Басыңқысында көмекші етістігі бар сөз тіркесін табыңыз.

A) Қағазды оқып шыққан еді.

B) Барып қайттым.

C) Ауылдың маңы терең сай.

D) Жүгіріп келе жатыр.

E) Ит терісін басына қаптады.

13. Есімшеден болған бастауышты табыңыз.

A) Мына жалпақ етек – толған қойлы ауыл.

B) Көл балыққа кедей емес көрінеді.

C) Оның айтып отырғаны – сол күнгі оқиға.

D) Алтай жайылымдары биыл ерекше.

E) Жақсы – ісімен жақсы.

14. Қыстырма сөзді табыңыз.

A) Әлбетте. Ең әуелі.

B) Әдейі. Соңында.

C) Былтыр. Меніңше.

D) Орасан. Ақырында.

E) Ілгері. Біріншіден.

15. Құрамы жағынан ерекшелігі бар сан

A) 20

B) 100

C) 11

D) 8

E) 9

16. Сызбаға қажетті ортақ атау : кісілік, білім, жолдастық

A) деректі зат есімдер

B) күрделі зат есімдер

C) түбір зат есімдер

D) туынды зат есімдер

E) жалқы зат есімдер

17. Толықтауыш қызметіндегі көнерген сөзді табыңыз.

A) Қараша үйден ханша шығар.

B) Ханда қырық кісінің ақылы бар.

C) Қисық арба жол бұзар, надан молда дін бұзар.

D) Асабасы жоқ асқа жарымас.

E) Ханның қырық уәзірі шу ете қалыпты.

18. Сөйлем тиянақты, нақты, ресми және мазмұны «тапсырма», «бұйыру» ыңғайында болатын стиль түрін анықтаңыз.

A) Публицистикалық.

B) Ауызекі сөйлеу.

C) Көркем әдебиет.

D) Ғылыми.

E) Ресми іс қағаздар.

19. Жасалу жолына қарай: Кедей-кепшік

A) Жақ-жітік

B) Жетер-жетпес

C) Азды-көпті

D) Кәрі-құртаң

E) Барлы-жоқты

20. Төл сөзді сөйлемдердің тыныс белгілері

A) нүктелі үтір, сызықша, нүкте

B) қос нүкте, үтір, сызықша

C) сызықша, көп нүкте, нүктелі үтір

D) нүктелі үтір, үтір, көп нүкте

E) қос нүкте, сызықша, нүктелі үтір

146

399

Посмотреть ответы 1

Ответы на вопрос:

igordergaysov

Қазақ тiлi

4,4(96 оценок)

Әже - баланың әкесінің, сондай-ақ, анасының шешесін атайтын, туыстық қатынасты білдіретін атау. Одан арғылары үлкен әже немесе ұлы әже деп аталады.[1]

Қазақ отбасындағы әже орны ерекше әрі қадірлі. Әже - отбасының ғана емес, әулеттің де ұйытқысы, ағайын- абысындардың бірлігін, татулығын сақтайтын сыйлы анасы, кейінгі жастардың, келіндердің тәрбиешісі әрі ақылгөйі Қазақ қоғамында әдетте жас отау иелерінің тұңғыш баласын әжесі бауырына салады. Бала ата-әженің кенжесі саналып, немерені әжесі тәрбиелеп, бағып-қағады. Әже мен немере арасындағы туыстық байланыс өте нәзік әрі берік. Балажан қазақ үшін ата мен әжеге жас сәби жай ғана ермек емес, тәрбиеленуші ерекше субъект. Тарихта күллі рулы елге ана болып саналған Айпара әже, Домалақ ене, Зере, Айғаным секілді әжелердің бейнесі аңыз-әңгімелерде, әдеби шығармаларда сомдалған.

Алдымен әже тәрбиесі арқылы бала жақсы-жаманды ажыратып, үлкен-кішіні тани бастайды. Мінез-құлық, тіл тәрбиесі қалыптасып, бала үй шаруасына бейім, елгезек тілалғыш, мейірімді болып өседі. Әженің алдын көрген балаға былайғы жұрт тәрбиелі бала деп баға береді. Әже тәрбиесі көбіне «олай істеме, былай істе», «бүйтсең жаман, өйтсең жақсы»деген вербалды сипатта, ақылгөйлік мазмұнда болып, әженің мейірімі мен жүрек жылуына бөленіп өседі. Осылайша жас бала қазақы ортадағы моральдық-этикалық нормалармен таныса отырып, адами тұлғаның қалыптасуына ғана емес, дәстүрлі ырым-тыйымдар жүйесінің қағидаттарын біртіндеп бойына сіңіре бастайды.

Жеті-тоғыз жастан әрі қарай тұңғыш немере ұлдың тәрбиесі атасының қолына өтеді, Ал қыз немеренің негізгі тәрбиесі әженің қарамағында болады. Бұл кездегі тәрбиенің мазмұны атаға ілесе жүріп, көрген-білгенін көңілге тоқудан құралады. Атасына ілескен бала алыс жерлерді, ел жақсыларын, сыйлы ауылдарды көріп, жиын-тойға т.б. қатысып, соларды ұғынуға, білуге тырысады. Атаның «визуалды» тәрбиесінен өткен баланы былайғы жұрт көргенді бала деп атайды. Қазақ паремеологизмі Атың бар да жер таны желіп жүріп, атаң барда ел таны еріп жүріп деп кеңес береді. Ел тану, жер тану көргенділікке жатады. Қазақтың дәстүрлі бала тәрбиесінде көргенділік тәрбиенің ең жоғарғы формасы болып табылады. Әже мен атадан тәлім алған немеренің рухани жағынан тәрбиелі, көргенді азамат болып, ержетуінің, елдің аузына ілігер көшелі азамат болып қалыптасуының негізі осылайша қаланады