Астана циркіндегі кез келген (акробат, клоун, сиқыршы) туралы мәлімет керек. өтініш! 50 беремін
106
468
Ответы на вопрос:
Үндесім (үндестік) заңы — буын не сөзқұрамындағы дауысты, дауыссыздыбыстардың бір әуезбен айтылуы. тілде сөздің құрамындағы дыбыстарды (дауысты, дауыссыз) ұйыстырып, бүтін сөз етіп тұратын лингвистикалық құбылыс. ондай құбылыс туыстас тілдер тобына ғана тән. үндестік заң дыбыстарды алдымен буынға (егер сөз бір буынды болса), содан кейін буындарды сөзге (егер сөз екі не көп буынды болса) біріктіреді. үндестік заңы қазақ тілінің іргелі заңдылығы болғандықтан, оның ықпалы тілдегі дыбыстардың айтылымы мен естілімінде басым болады. осы тұрғыдан дыбыстар төрт топқа бөлінеді: 1) жуан езулік әуез дәйекшесіз ([]) беріледі. мысалы, ата, қызық, алыс, т.б.; 2) тік таяқша ([]) жіңішке езулік әуезді: мыс., әже, егін, бірлік, т.б.; 3) дөңгелекше () жуан еріндік әуезді: мыс., қол, бұрұм, орұн, т.б.; 4) тік таяқша мен дөңгелекше () жіңішке еріндік әуезді көрсетеді: мыс., күн, көлүк, түлкү. буын не сөздің үндесім әуезі сол буын не сөз құрамындағы дыбыстардың жасалымы өзара үйлескен, естілімі өзара үндескен тіркесін құрайды. дәстүрлі қазақ тілтанымындағы (түркологияда) фонетика ережеде үндестік заңын дауыстылардың үндесуі деп түсіндіріп келсе, қазақ тілінде тек дауыстылар ғана үндеседі, ал дауыссыздар көрші дауыстының ықпалында болады делінген. сонымен қатар дыбыстардың бір-біріне ықпалын да сингармонизм заңдылығына жатқызып келді. дауыссыз дыбыстардың арасындағы ілгерінді ықпал бойынша (мысалы, әліпби-әліппи, құр қалу-құрғалу, көкбет-көкпет, т.б.) алдыңғы дауыссыз кейінгі дауыссыздың айтылымына (артикуляциясына) әсерін дауыссыздардың сингармонизмі деп атайды. зерттеу нәтижесінде сөз құрамындағы дыбыстардың жуан-жіңішке, еріндік-езулік болып айтылуы сөз просодикасына байланыстылығын көрсетеді. қазақ тілінің сөз просодикасы үндесім болғандықтан, ол сөз құрамындағы дауысты, дауыссыз дыбыстарға бірдей тең ықпал етеді.
Популярно: Қазақ тiлi
-
У1м2н3и4ц5а627.03.2020 20:26
-
диас13716.12.2022 05:33
-
Angelina78118.08.2020 03:57
-
Grizzly2327.09.2020 11:19
-
АпаснаяЯ24.12.2020 20:02
-
bauka07723.09.2022 19:25
-
SashaUshanka11.02.2021 05:56
-
Stepancherk11.12.2022 13:58
-
shchetko2006p013vy23.11.2021 10:33
-
Alinka2i331.05.2020 11:05