Ответы на вопрос:
абайдың "жетінші сөзінде" ұшырасатын "жанның тамағы" деген күрделі философиялық ұғым бар. оны абай біздің санамыздан тыс өмір сүретін объективті дүниенің санада сәулеленуі нәтижесіңде пайда болатын ғылым, білімнің жинақталған қоры ретінде қарайды.
осы себептен де абай: " құмарланып, жиған қазынамызды көбейтсек керек, бұл жанның тамағы еді",— деп қайыра түсінік беріп
абай құнанбаев қара сөз кітабының авторыабайдай ұстаз ақынның бұл "жетінші сөзде" көздеген мақсаты ң бойыңда туа пайда болатын жан құмары арқылы өз ұрпағының санасына тек қана жанның пайдалы тамақтарын сіңдіру еді. міне, абайдың ағартушылық көзқарасының тамыр алған бір саласының қайнар көзі осы жақта жатыр.
абай бұл бағыттағы ойларын өзге сөзбен "ғылым таппай мақтанба" т.б. өлеңдерінде айтқан. мұнда ол "жанның тамағы туралы" ұғымды өз заманынын тұрғысынан келіп, " болу" үшін қажет көп керектермен ауыстырады. ақын толық туралы өзінің жүйелі де қалыптасқан көзқарасының тезисін ұсынады. онысы:
болам десеңі
бес нәрседен қашық
бес нәрсеге асық бол, - деген жолдарда жатыр.
ақынның бүкіл шығармаларындағы негізгі бір тұтас тақырыпта өзекті идея болған. абайдың пікірінше, ішкі рухани казынамыздың молығуы тікелей өзіміздің қолымыздағы іс. осы реуішті пікір абайдың "он тоғызыншы сөзінде" де қайталанады.абайдың дүние танымы бойынша сананың, ақылдың пайда болуы күнделікті өмір тәжірибесінің нәтижесінен ғана туындайтын табиғи құбылыс. соңдықтан да абай "он тоғызыншы сөзінде":
" ата-анадан туғаңда есті болмайды: есітіп, көріп, ұстап, татып ескерсе, дүниедегі жақсы, жаманды таниды-дағы, сондайдан білгені, көргені көп болған білімді болады. естілердің айтқан сөздерін ескеріп жүрген кісі өзі де есті сол естілерден есітіп білген жақсы нәрселерді ескерсе, жаман дегеннен сақтанса, соңда іске жарайды, сонда десе болады", — деп жоғарыдағы өлең үзіндісендегі ойын осы сөзіңде одан ары кеңіте отырып көруге болады.
Популярно: Қазақ тiлi
-
Екатерина2108200618.04.2021 20:09
-
feruza111126.10.2021 01:39
-
161500529615.09.2020 08:37
-
katrinvar14.11.2022 03:22
-
RitaMur19.12.2022 09:01
-
rollinz1412.12.2021 11:12
-
apolinarii200631.05.2023 05:04
-
Никитка9090924.07.2021 00:45
-
vaneeva0631.03.2021 04:59
-
miro4ka454622.01.2021 10:53